Việc lập di chúc bằng văn bản không chỉ giúp cá nhân thể hiện rõ nguyện vọng phân chia tài sản sau khi qua đời mà còn là công cụ pháp lý quan trọng để hạn chế tranh chấp giữa các thừa kế. Trong bài viết này, Công ty Luật TNHH ZNA sẽ cung cấp những thông tin cơ bản về các loại di chúc bằng văn bản theo quy định pháp luật hiện hành.
Hình ảnh minh họa
1. Các loại di chúc bằng văn bản
Hình thức di chúc gồm di chúc bằng văn bản và di chúc miệng, trong đó di chúc bằng văn bản (viết tay hoặc đánh máy) gồm 04 loại được quy định tại Điều 628 Bộ luật Dân sự 2015, cụ thể:
Điều 628. Di chúc bằng văn bản
Di chúc bằng văn bản bao gồm:
1. Di chúc bằng văn bản không có người làm chứng.
2. Di chúc bằng văn bản có người làm chứng.
3. Di chúc bằng văn bản có công chứng.
4. Di chúc bằng văn bản có chứng thực.
Mặc dù có sự phân chia thành các nhiều loại di chúc nhưng nội dung cơ bản di chúc phải đáp ứng về mặt nội dung theo quy định tại Điều 631 Bộ luật Dân sự 2015.
Điều 631. Nội dung của di chúc
1. Di chúc gồm các nội dung chủ yếu sau:
a) Ngày, tháng, năm lập di chúc;
b) Họ, tên và nơi cư trú của người lập di chúc;
c) Họ, tên người, cơ quan, tổ chức được hưởng di sản;
d) Di sản để lại và nơi có di sản.
2. Ngoài các nội dung quy định tại khoản 1 Điều này, di chúc có thể có các nội dung khác.
3. Di chúc không được viết tắt hoặc viết bằng ký hiệu, nếu di chúc gồm nhiều trang thì mỗi trang phải được ghi số thứ tự và có chữ ký hoặc điểm chỉ của người lập di chúc.
Trường hợp di chúc có sự tẩy xóa, sửa chữa thì người tự viết di chúc hoặc người làm chứng di chúc phải ký tên bên cạnh chỗ tẩy xóa, sửa chữa.
Căn cứ vào từng loại di chúc bằng văn bản, pháp luật dân sự cũng có các quy định kèm theo tại Điều 633, 634, 635 Bộ luật Dân sự 2015, cụ thể:
- Thứ nhất, đối với di chúc bằng văn bản không có người làm chứng, người lập di chúc phải tự viết và ký vào bản di chúc.
- Thứ hai, đối với di chúc bằng văn bản có người làm chứng, trong trường hợp người lập di chúc không tự mình viết bản di chúc thì có thể tự mình đánh máy hoặc nhờ người khác viết hoặc đánh máy bản di chúc, nhưng phải có ít nhất là hai người làm chứng. Người lập di chúc phải ký hoặc điểm chỉ vào bản di chúc trước mặt những người làm chứng; những người làm chứng xác nhận chữ ký, điểm chỉ của người lập di chúc và ký vào bản di chúc.
- Thứ ba, người lập di chúc có thể yêu cầu công chứng hoặc chứng thực bản di chúc.
2. Di chúc bằng văn bản như nào thì được coi là hợp pháp?
Căn cứ theo Điều 630 Bộ luật Dân sự 2015, có 02 điều kiện chung để xác nhận tính hợp pháp của một di chúc gồm điều kiện về ý chí người lập di chúc và điều kiện về nội dung, hình thức của di chúc, cụ thể:
- Người lập di chúc minh mẫn, sáng suốt trong khi lập di chúc; không bị lừa dối, đe doạ, cưỡng ép;
- Nội dung của di chúc không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội; hình thức di chúc không trái quy định của luật.
Đối với các trường hợp người có di sản thừa kế thuộc trường hợp đặc biệt, pháp luật cũng quy định thêm về các điều kiện riêng gồm:
- Trường hợp là người từ đủ mười lăm tuổi đến chưa đủ mười tám tuổi, di chúc của người này phải được lập thành văn bản và phải được cha, mẹ hoặc người giám hộ đồng ý về việc lập di chúc.
- Trường hợp là người bị hạn chế về thể chất hoặc của người không biết chữ, di chúc của người này phải được người làm chứng lập thành văn bản và có công chứng hoặc chứng thực.
- Trường hợp di chúc bằng văn bản không có công chứng, chứng thực chỉ được coi là hợp pháp nếu có đủ các điều kiện chung nêu trên.
Như vậy, ngoài các điều kiện chung nêu trên, trong một số trường hợp đặc biệt, di chúc được lập phải đáp ứng có sự chấp thuận của một bên thứ ba (cha, mẹ hoặc người giám hộ hoặc bên công chứng, chứng thực). Bên cạnh đó, đối với các trường hợp thông thường, di chúc bằng văn bản có công chứng, chứng thực đương nhiên được coi là hợp pháp. Và thực tế, khi xảy ra tranh chấp thừa kế, di chúc bằng văn bản có công chứng thì dễ dàng chứng minh tính hợp pháp hơn so với các loại di chúc khác.
Hy vọng thông qua bài viết này, Công ty Luật TNHH ZNA sẽ giúp các độc giả hiểu hơn về di chúc bằng văn bản. Nếu độc giả có thắc mắc gì cần giải đáp liên quan đến nội dung bài viết hoặc muốn được hỗ trợ dịch vụ pháp lý liên quan đến lập di chúc, đại diện trong các vụ tranh chấp thừa kế, vui lòng liên hệ ngay cho Công ty Luật TNHH ZNA để được tư vấn, giải đáp.
